vrijdag 21 oktober 2011

Naar

Liefde voor taal heeft een keerzijde, daar kan Lein vast over meepraten. Doordat mijn liefde voor taal nogal groot is, is mijn afkeer van taalfouten óók erg groot. En dat vind ik soms wel een beetje irritant. Ik probeer mezelf dan ook te trainen in het negeren van spelfouten op internet, omdat die er gewoon érg veel zijn. Maar aan één hinderlijk soort taalverloedering kán ik gewoon maar niet wennen: het door elkaar gooien van ‘na’ en ‘naar’.

Wij gingen naar een tijdje ook naar bed toe.

Het was al laat geworden en we gingen na huis.

Voor dit te doen moet men goed beseffen wat de dikmakers zijn, en voor altijd je eetpatroon te veranderen in plaats van een tijdelijk dieet waar je naar een tijdje toch in je oude gewoonten hervalt.

dus ik ben tegen 10:15 na me moeder gefietst, en heb ik daar lekker bakkie koffie gedronken & een lekker broodje gegeten

Zomaar wat passages die op het wereldwijde web te vinden zijn. Elke keer als ik zulke fouten in een zin lees, draait mijn maag zich om. Hoe kan het nou dat deze twee woorden door elkaar worden gehaald? ‘Na’ betekent toch iets compleet anders dan ‘naar’? Zou het komen door de uitspraak, dat mensen de ‘r’ aan het einde van het woord steeds vaker laten zweven in het luchtledige?

Help! Ik word ook een taalnazi en ik kan er niks aan doen. Ik word er letterlijk naar van. Wat is jouw grootste taalergernis?

17 opmerkingen:

  1. Oh Han, ik wist dat je het in je had!
    Ik moet eerlijk zeggen dat na/naar me nog niet eens zo was opgevallen. Wat me wel opvalt:

    - het verschil tussen hen en hun vervaagt. Hun wordt gewoon voor alles gebruikt. Ik denk ook dat we er ons bij moeten neerleggen want dit is een verandering die we niet meer kunnen tegengaan.
    - mijn -> me als in: me fiets, me opa. Ik denk dat het iets te maken heeft met dat de spelling van mijn werd ingekort tot m'n en dat dat woord nu nog korter is geworden. De spelling wordt steeds vaker op fonetiek gebaseerd.
    - 's wordt de norm als het bezittelijk gebruikt wordt. Dat komt uit het Engels. Dus zie je steeds vaker (gisteren bv in het NRC): Henk's patatkraam terwijl het eigenlijk Henks patatkraam is.

    Overigens hoorde ik gisteren van een familielid toch een prachtig triest verhaal over een studiegenoot van hem die in een verslag schreef: het wachtwoordt. Want als hij niet wist of het met een -d of een -t wordt geschreven dan deed hij maar gewoon allebei. O tempora o mores!

    Taal is vaak als water, het kiest de kortste weg en de makkelijkste regels. Daarom verdwijnen bijvoorbeeld sterke werkwoorden. Maar bij sommige taalconstructies trek ik toch het IQ van de schrijver wel in twijfel.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik deel het gevoel met Han, waarbij wel gezegd dient te worden dat er in mijn geval ook sprake is van beroepsdeformatie.

    Spellingregels bestaan niet voor niets. Naar mijn idee dient iedereen die dan ook te kennen en te gebruiken. Vergelijk het met verkeersregels.

    Dat de taal verandert, is logisch en daar is ook helemaal niets mis mee. Taal 'leeft'. Wellicht dat uiteindelijk 'Hun hebben' ook mag. Brrr...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Nou, als iemand zich niet aan de verkeersregels houdt dan kunnen er doden vallen. Dat zie ik met taal dan weer niet gebeuren.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Grootste ergernis? Hm, ik denk de "verbreezering" van onze taal, waarin "mijn/m'n" wordt verbasterd tot "me", "ook" wordt geschreven als "ok" en "dat" als "da". Dat soort fratsen. Tel dara dan nog bij op dat het gebruik van hoofdletters en leestekens vaak overbodig wordt gevonden en je krijgt een moeilijk leesbaar stuk. Met smilies erin, die ik serieus vaak tegenkom in (werk!)mailtjes.

    Don't get me started...

    BeantwoordenVerwijderen
  5. ok, taalnazi's: is het smiley's, smileys, smilies (probeer dat maar eens letterlijk op zijn Nederlands uit te spreken) of nog iets anders?

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik zou zeggen "smiley's" in een Nederlandse tekst en "smileys" in een Engelse tekst.

    Even gegoogled (?) en ja, ik heb gelijk. Citaat van een van mijn favoriete sites (www.taaladvies.net):

    Een zelfstandig naamwoord dat eindigt op een lange klinker die we met één letterteken en zonder accent schrijven, krijgt een apostrof vóór de meervouds-s. Voorbeelden: dilemma - dilemma's, alibi - alibi's, foto - foto's, accu - accu's.

    Deze regel geldt ook voor Engelse leenwoorden op -y, uitgesproken als [ie]: baby's, party's, buggy's, puppy's, query's. In het Engels krijgen dergelijke woorden op -y wel een meervoudsvorm op -ies (babies, parties enzovoort), maar die spelling geldt niet in het Nederlands.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Mensen die me gebruiken in plaats van mijn (of m'n), moeten maar in Ierland gaan wonen. ;-)

    Wanneer is iets overigens een taalfout, en wanneer een creatieve verandering van de taal? Ik vind het nog steeds heel moeilijk om dat onderscheid te maken.

    Laatst heb ik nog een discussie gehad met iemand over 'De Leven' van Sef. Ik vind die titel dus een duidelijk voorbeeld van een slecht voorbeeld.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @ Mike: en wat te denken van de songteksten van Guus Meeuwis? fouten of origineel gebruik? "licht door de raam" (uit: 'Het is een nacht') en "met zonder jas stap ik naar buiten" (uit: 'Tranen gelachen', wat ik - met enige goede wil - als taalvondst wil classificeren).

    Noot: Meeuwis heeft het in 'Het is een nacht' in hetzelfde couplet over 'twee uur 's nachts' en 'een schemering'. Misschien is de 'vreemde stad' waar niemand hen kent, ergens bij de poolcirkel in de buurt?

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Een veel gebruikt argument: "je begrijpt toch wat ik bedoel?"
    Daar wringt mij dus de schoen, en wel zo erg dat ik de schoen uit moet doen om blaren te voorkomen: een tekst vol taal- en spelfouten wordt daardoor volslagen onbegrijpelijk.
    Hoe kun je verwachten dat ik nog weet waar je het over hebt, als je maar lukraak spaties (!! grrrr!!) neerzet waar ze niet horen, woorden door elkaar haalt (naar/na is een goed voorbeeld), maar wat aanklooit met je werkwoorden, en de moeite niet neemt om woorden voluit te schrijven?!

    Ik ga nu even in een papieren zakje blazen...

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Mijn grootste ergernissen:
    - Overmatig spatiegebruik. Leidt tot willekeurige opeenvolging van zelfstandige naamwoorden, en maakt tekst onbegrijpelijk gebroddel.

    (We zijn niet in Engeland! En ik vind het een enorm zwaktebod als mensen roepen: "Ja, maar ik schrijf voor mijn werk zo vaak in het Engels, dat ik het Nederlands kwijtraak." Boehoe! En daar zijn ze dan nog trots op ook, terwijl het duidelijk iets is om je diep voor te schamen)(nog daargelaten dat het Engels van deze mensen vaak ook niet om over naar huis te schrijven is)

    - 3e persoon enkelvoud met een -d schrijven. "Hij bedoeld te zeggen" Ik krijg hier tranende ogen van.

    - uitingen als "we ginge naar huis, want we praatte toch alleen met elkaar."

    Ik kan nog een tijdje zo doorgaan... ik ben een echte spatienazi...
    Het zij zo.


    Overigens, @H: wat prachtig, die schemering om 02.00 's nachts!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. En hij heeft het over 'kledingstukken die van jou of mij kunnen zijn'. Daar krijg ik dan weer grappige ideeën bij. ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Ojee, durf ik nog wat te schrijven met die taalfreaks hier ;)
    Het d / t gebeuren ben ik zelf gewoon ook niet zo sterk in. Soms twijfel ik heel erg, probeer alle varianten en kies voor degene die mij het best eruit ziet. Het voorbeeld van Fem, 3e persoon enkelvoud zou ik dus waarschijnlijk net zo schrijven. (ik zou eerlijk gezegd niet eens kunnnen zeggen wat derde persoon enkelvoud inhoud) Ik probeer echt mijn best te doen, maar ik vind het gewoon erg ingewikkeld. Mede ook de reden waarom ik de PABO niet redde en ermee ben gestopt.

    Waar ik me wel heel erg aan erger zijn de bovengenoemde mijn - me. Als ik dat lees zie ik die mensen gelijk al uit een bepaald deel van de samenleving komen. Na - naar ben ik nog nooit tegengekomen. Ik kan me eigenlijk ook helemaal niet voorstellen waarom je die twee zou verwisselen. Ok in plaats van ook heb ik zelf ook wel eens, maar dan omdat de toets de tweede keer intoetsen niet heeft gepakt ofzo, nooit bewust!

    BeantwoordenVerwijderen
  13. @Suzan, zie dat ik ook niet helemaal volledig was: 3e persoon enkelvoud in de tegenwoordige tijd = stam+t, dus hij/zij/het loopt en niet loopd.

    Maar twijfel is goed, want dat betekent dat je erover nadenkt, en dat het je iets kan schelen of je het goed of fout schrijft :) Niet weten/niet begrijpen/niet onthouden vind ik toch weer anders dan "het kan me geen reet schelen hoe je iets hoort te schrijven, je begrijpt me toch?" (-nee dus).
    (en bij de mensen die het niets kan schelen, heb ik ook allerlei voorstellingen, vergelijkbaar met de jouwe bij "me hond" :-))

    BeantwoordenVerwijderen
  14. @Mike: die Guus Meeuwis toch, blijkt een heel diepzinnige man met potentieel dubbelleven!

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Han, mag ik even zeggen dat het toch gewoon smileys is in het Nederlands?
    Je regel klopt wel, maar niet voor y's waar een e of een a voor staat, zoals bij essays, jockeys en dus ook bij smileys ;)

    En echt vreselijk vind ik toch ook wel "jij ben"...

    BeantwoordenVerwijderen
  16. @Danielle, natuurlijk mag je dat zeggen! Ik vind het er ook 'normaler' uitzien, smileys i.p.v. smiley's. Maar hoe zit het dan met de onfeilbare site taaladvies.net? (Ik had de uitleg namelijk van http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1297.) Help!

    BeantwoordenVerwijderen