Surfen met Caar

Dit jaar is het einde van WOII precies 65 jaar oud. Een mooie gelegenheid voor het mini-symposium De oorlog met pensioen? van afgelopen dinsdag op Sociëteit De Witte in Den Haag. Directe aanleiding hiervoor was de lancering van een nieuwe website Klim naar de vrijheid. Deze website geeft een overzicht van de zgn. zuidelijke Engelandvaarders, die tijdens de oorlog naar Engeland vluchtten via België, Frankrijk en een voettocht door de Pyreneeën.

Tijdens het symposium werden o.l.v. oud-NIOD-directeur en historicus Hans Blom (die overigens bleek te beschikken over een droog komisch talent) lezingen gehouden door Jolande Withuis van het NIOD en Christ Klep, militair-historicus aan de Universiteit van Utrecht. De laatste was vorige week ook te zien tijdens de uitzendingen rond bevrijdingsdag waaraan Eef een column wijdde. Met name de lezing van Withuis maakte op mij indruk. Zij sprak over de invulling van de herdenkingen op 4 en 5 mei en dan met name over het feit dat van overheidswege er tegenwoordig parallellen getrokken worden met actuele gebeurtenissen, om zo aansluiting te vinden met de belevingswereld van jongeren en 'nieuwe Nederlanders'.

Withuis is hier geen voorstander van, omdat het risico bestaat dat de herinnering aan de gebeurtenissen misbruikt wordt voor een politiek doel, om de eigen zaak kracht bij te zetten, en ook omdat je volgens haar niet namens de doden kan spreken. De beste herdenking is, zo betoogde zij, een gevoel van empathie en niet het gekunsteld opwekken van een gevoel van identificatie, aangezien je dan geen recht kan doen aan de werkelijke gebeurtenissen.

Hopelijk komen de lezingen van Withuis en Klep ook beschikbaar op de website van Klim naar de vrijheid, want zij verwoordden het toch een stuk mooier dan ik dat hier kan parafraseren. Mocht dit niet het geval zijn, dan is de website nog steeds het bezoeken waard. Deze staat vol met uniek materiaal over de zuidelijke Engelandvaarders, inclusief interviews met enkelen van hen. Een website als deze zorgt ervoor dat de herinnering aan de oorlog voorlopig zeker niet met pensioen zal gaan.