woensdag 12 mei 2010

Genderitis

Dit is een gastcolumn van gastcolumnist Lein

Onze maatschappij gaat gebukt onder een fenomeen dat zowel mannen als vrouwen zonder pardon negatief beïnvloed door ze herhaaldelijk in een vooroordeel te duwen. Dit fenomeen heeft een effect op bewuste en onderbewuste beslissingen die in het dagelijks leven worden genomen. Het ergste is dat dit fenomeen zo gemeen en geniepig in onze (consumptie)maatschappij is verankerd dat we het zelf vaak niet doorhebben dat het bestaat. En ondanks dat het gemaakte onderscheid een biologische oorsprong heeft, heeft het met die biologische scheiding tegenwoordig weinig meer te maken. We kunnen er niet meer onderuit. We lijden aan genderitis, een waarschijnlijk ongeneeslijke aandoening.

Afgelopen zaterdag was ik samen met meneer S in een niet nader te noemen groot warenhuis om voor ons nichtje, die haar zesde verjaardag zou vieren, een cadeautje te kopen. Na een korte worsteling tussen het winkelend publiek kwamen we uiteindelijk op een ontzettend verantwoorde plastic insectenkijker en een Natuurboek voor Kinderen. We vonden het zelf nogal geslaagd. Aangekomen bij de kassa viel mijn oog op de rollen inpakpapier achter de kassadame en bekroop mij een vervelend gevoel. Dit zou nog wel eens irritant kunnen worden. En jahoor, toen meneer S netjes had betaald en had aangegeven dat het om twee cadeautjes ging vroeg de kassadame: “Is het voor een jongen of een meisje?”. Ik had meteen door dat dit genderitis was; er hingen namelijk rollen roze en rollen blauw inpakpapier achter de balie. “Wat maakt dat nou weer uit?”, beet ik de kassadame bits toe, die natuurlijk alleen maar haar werk deed en vervolgens uitlegde dat er verschillende mogelijkheden waren wat inpakpapier betreft. Meneer S gluurde toen snel even onder de balie en sprak: “Haar lievelingskleur is geel”. En daarmee was het inpakprobleem opgelost.

Maar genderitis heeft zich veel verder in de consumptiemaatschappij vastgebeten. Ik ken maar weinig reclames waarin papa’s de was doen met een lekker compact wasgelletje, of waarin vrouwen een barstje in de ruit maken. Om van roze ministofzuigers bij de Bart Smit maar niet te spreken. Vooroordelen over mannen en vrouwen zijn overal, soms terecht maar veel vaker onterecht. En de marketingwereld loopt ervan over. Soms gaat het zover dat fabrikanten een speciale “vrouweneditie” van hun product op de wereld zetten om zo een nieuw marktaandeel aan te spreken. Maar goed, laten we het over de vrouwensigaren, vrouwenwhiskey, vrouwenklusoveralls, vrouwennavigatiesystemen en vrouwenbier maar niet hebben.

Het meest kwalijke aan genderitis is dat er gebaseerd op het feit of je een VaJJ (zeg: faadjeedjee) hebt of niet, keuzes voor je worden gemaakt die rolbevestigend zijn. En ik wil niet dat die keuzes voor mij gemaakt worden, want ik ben namelijk heel goed in staat om dat zelf te doen en ik hou niet automatisch van roze en bloemen omdat ik elke maand zo lek als een mandje ben. Zo is het uiterst hinderlijk dat als ik op zoek ga naar een nieuwe rugtas, ik op de site van een bepaald tassenmerk eerst moet aangeven of ik een piemel heb of niet voordat ik vervolgens de lijn met roze bloementjestassen te zien krijg.

Maar recente studies tonen aan dat er wel degelijk iets te doen is tegen genderitis: vertrouw op je eigen oordeel en realiseer je dat je meer bent dan een piemel of een VaJJ. Gewoon blijven nadenken dus.

25 opmerkingen:

  1. Dit is mij echt uit het hart gegrepen. Ik zie zo ontzettend veel reclames (variërend van Jupiler tot de Cliniclowns) waarvan ik denk: nee he, daar gaan we weer! En ik zie het ook nog zo ontzettend vaak terug in gedrag van mensen: dames krijgen een roze boeket bloemen, heren krijgen hetzelfde boeket in het wit, voor dezelfde prestatie. Waarom? WAAROM? Ik ben dol op roze als kleur voor kleding en make-up omdat het me erg goed staat, maar vroeger speelde ik met autootjes, klom ik overal in en op en droeg ik om die laatste reden nooit jurken en rokken (nu draag ik die overigens erg graag, maar dat komt omdat ik geen klimneigingen meer heb, tenzij ik op wandelvakantie ben). Ik vind het totale onbesef van mensen van het bestaan van genderitis, en voornamelijk het feit dat je als gefrustreerde feminist wordt weggezet als je daar dan wat van zegt nogal vreemd.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik kreeg laatst voor het geven van een lezing een bos bloemen terwijl de mannelijke sprekers (ik was de enige vrouw) een fels wijn kregen. Alsof ik als vrouw meer van bloemen dan van drank hou. Lekker op vrijdagavond met mn bos bloemen op de bank.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. In het verlengde hiervan opperde ik dat ik voortaan naar congressen onze bedrijfsdas zou dragen, bij gebrek aan een serieus dames-equivalent. Werd niet al te enthousiast op gereageerd, maar misschien dat de collegae Avril Lavigne niet kennen?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Kan me niet voorstellen dat ik niet enthousiast heb gereageerd toen je dat zei over die congresdas - ik word innerlijk wild bij de gedachte aan een dubbele Windsor om mijn nek, zeker bij die van synthetisch knetterend materiaal (Polyester! Ik zeg: Polyester!) gemaakte dassen... overigens, zo'n lekker knapperig gerberaatje is denk ik een heerlijk verantwoord alternatief voor borrelnootjes.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Geweldig stuk!
    En wat te denken van de Coca-Cola Zero en de Coca-Cola Light?? Precies hetzelfde product maar dan respectievelijk voor mannen en vrouwen?!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. "omdat ik elke maand zo lek als een mandje ben"
    Ha, mooie manier om dat eufemistisch uit te drukken :)

    Ik werk al vier jaar met bijna uitsluitend mannen, en behalve die ene collega die er altijd vanuit gaat dat ik honderd paar schoenen en handtassen heb ("zoals alle vrouwen"), ben ik er redelijk in geslaagd om de vooroordelen de kop in te drukken. Een beter (gender)milieu begint bij jezelf.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. hoho, de Cola Zero smaakt echt anders. Aldus deze man

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @HG, maar is het daarom alleen maar voor mannen? En laten we het hier dan niet over Snickers gaan hebben, als zijnde mannenbrandstof (check de site!).
    @MS, leuk geschreven!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik heb er vier jaar over gedaan voordat de mannen die ik 'op mijn werk' tegenkwam niet meer aan me vroegen waar 1) de wc was en 2) of ik koffie kon gaan halen.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Om nog maar te zwijgen van de mensen die ik moet uitleggen dat 'nee, ik niet de secretaresse van meneer ben' als ik opneem en mijn mannelijke kamergenoot is even niet op onze kamer...

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Mannen op mijn werk vragen wanneer ik mijn eerste kind ga krijgen en als ik op zoek ben naar een groter huis dan wil ik vast ook gezinsuitbreiding. Ik heb een vrouw zoiets nog nooit tegen een man horen zeggen trouwens.

    Wat trouwens te denken van de reclame van Domino's? Man Hungry... Ik denk dat een grote groep slecht etende vrouwen zich geschoffeerd voelt.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Zero is een significant ander product, ook smakelijk in combinatie met een stoere snickers. Lekker effe pauzeren als je met je slijptol in de weer bent geweest.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. en waarom krijgt de minnares van Jack de Vries direct het predikaat "manneneter"? Omdat ze wel vaker vreemdging? Alsof die mannen stuk voor stuk willoze slachtoffers waren. Jack is daar zelf toch ook bij geweest? Hij wordt toch ook niet betiteld als "vrouwengek"?

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ja, ook zoiets, promiscue mannen zijn stoere gasten, promiscue vrouwen zijn sletten.

    O o, wat een beerput gaat hier open.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Ik wil ook met een slijptol in de weer en boeren laten en fluiten vanaf de steiger. In plaats daarvan zit ik nu achter een bureau, met roze nagellak.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Ik ben waarschijnlijk de enige die hier dus in het geheel niet wakker van kan liggen. Ik ben een meisje-meisje, en ben blij als allerlei mannenmeuk mij bespaard blijft. Ik houd van roze gereedschap.
    Bovendien kan ik zelf wel ergens heen klikken als ik de mannenmeuk wil zien, dan doe ik net alsof ik wel een piemel heb.

    Als meisjes met auto's willen spelen, dan koop ik een auto voor ze, als jongens met poppen willen spelen, dan koop ik een pop. Kan mij het dan verder bommen wat de verkoopster mij aanraadt/opdringt op grond van het geslacht van het kind. (hetzelfde gaat op als verkopers me op andere gebieden dingen opdringen waar ik niet naar op zoek ben. "nee bedankt, het lukt me zelf wel", einde discussie).

    Het lijkt me niet aangenaam en vermoeiend om daar veel over na te denken.
    Bij de onwijs stoere mannencola (Zero) dacht ik even "moehahaha" en ging verder met de boodschappen, zeg maar.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. @caar, dat van die stoere gasten en sletten zei ik ook een keer tegen een man die mij fluks de pas afsneed met: 'een sleutel die overal op past is handig, een slot dat met elke sleutel is open te krijgen niet...same thing!' Ik hem er smakelijk om gelachen!

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Oh en die anoniem is tante CC van TF en ik ben het ook helemaal eens met Feminadocta, hoewel ik het wel een interessant gegeven vind...

    BeantwoordenVerwijderen
  19. fluks! Heerlijk woord, tijd niet gehoord. Ga het zeker vaker gebruiken. Zelfde geldt voor de opmerking, die is trouwens briljant!

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Het opleggen van dit soort patronen irriteert me wel, net als sekse-gebonden beroeps- en functienamen. Het benadrukt een verschil dat er m.i. niet zou moeten zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  21. @feminadocta
    natuurlijk moet je niet je hele leven laten verpesten door het altijd maar bezig te zijn met het opmerken van genderitis, dat lijkt me minstens een melding op de DSM IV waard. En natuurlijk klik je weg als je op zoek bent naar een nieuwe tas. Ik vind ook niet dat het fout is om een roze bloemetjestas te kopen (alhoewel..), het is meer dat dat als vanzelf gelinkt is aan geslacht. Een soort defaultinstelling van de gendermarketeers waarvan ik vind dat dat een arrogante en incorrecte benadering is.
    En het voorbeeld van het inpakpapier bij de B*******f is natuurlijk een marginaal voorbeeld. Maar, ik geloof wel degelijk dat het blijven bevestigen van rolpatronen en gendervooroordelen er wel eens voor zou kunnen zorgen dat ik een nieuwe baan misloop omdat de sollicitatiecommissie ervanuit gaat dat ik binnen nu en twee jaar waarschijnlijk ga baren.

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Tsja, maar wil jij dan een baan bij een bedrijf dat zich daar kennelijk door laat leiden? Ik niet.

    Overigens strijk ik met liefde een overhemd als dat betekent dat ik de vuilnisbak niet buiten hoef te zetten.

    BeantwoordenVerwijderen
  23. Feminadocta, mijn mede-liefhebster van het kloddertje roze en het strijken van overhemden (een bevredigend werkje), I hate to bring it to you like this, maar je werkt al bij een bedrijf dat zich daardoor laat leiden.

    Ik blijf het eens met Lein (MAAR, Lein, waarom heet jij dan tegenwoordig eigenlijk MS en niet ML?). Het is prima en okee dat er verschillen zijn tussen mannetjesdieren en vrouwtjesdieren, heel veel daarvan is gewoon (evolutionaire) biologie, maar ik vind dat er door menigeen te zeer kritiekloos wordt weggekeken als er inderdaad op grond van gender eigenschappen en karakteristieken worden toebedeeld aan mensen en hun gedrag. En ja, inpakpapier is een totaal triviaal voorbeeld, het is een heel klein stukje output van een heel grote machine die ervoor zorgt dat we vrouwen als Hilary Rodham Clinton, Angela Merkel, Condoleezza Rice en Oprah Winfrey niet als girly kunnen percipiëren, die de minnares van Jack als mannenvreter (hoezo dan? Alles zit er toch nog aan?) weg helpt zetten, en die ervoor zorgt dat Bridget Maasland als een krolse kat (want vrouwtjesdier en dus mostly harmless, toch) om JP de MP heen kan kronkelen terwijl hij (knap trouwens hoe hij zijn zelfbeheersing bewaarde, hij moet wel aan bandenplakken hebben gedacht!) als hij dat andersom zou doen een law suit aan zijn keurig met vouw geperste broek zou krijgen...

    BeantwoordenVerwijderen
  24. Ik vind dat eerlijk gezegd reuze meevallen, en ik heb op een aantal zeer mangedomineerde projecten gewerkt. Mijn ervaring was dat ik aanvankelijk in 't geheel niet serieus genomen werd, maar toen bleek dat ik mijn werk gewoon goed deed wel degelijk.

    Ik blijf erbij dat het vermoeiend en erg verzurend is om te vallen over zgn. gendermarketing.

    BeantwoordenVerwijderen
  25. En ik denk dat als een jongeman van dezelfde leeftijd in die positie binnengekomen was, hij ook een lastige start had gehad.

    BeantwoordenVerwijderen