Ongunstig klimaat

Dit is een gastcolumn van onze gastolumnist H

De VN-Klimaattop in Kopenhagen is begonnen. Vele duizenden gedelegeerden en journalisten vliegen vanuit de hele wereld naar Denemarken om daar te praten over niet-bindende afspraken om klimaatverandering tegen te gaan. Juridische afspraken volgen later. Is het moeilijk om daar cynisch over te doen? Nou, nee. Zo rekende de Engelse krant de “Telegraph” al haarfijn voor wat dat allemaal niet kost in Britse ponden en CO2 uitstoot. Het schijnt dat de conferentie in 11 dagen een hoeveelheid CO2 produceert, die net zo groot is als een stad als Middlesborough in dezelfde periode. Waarom al die moeite voor een stel intentieverklaringen? In Kyoto werd tenminste nog een juridisch akkoord gesloten, al schoot de Amerikaanse Senaat die later af. Daar heeft de “world’s greatest deliberative body” wel vaker een handje van. Eenzelfde lot was eerder het Verdrag van Versailles en de Volkenbond beschoren. Dat liep overigens niet al te best af.

Nu ben ik absoluut geen autoriteit op het gebied van klimaat, laat staan klimaatverandering. Ik herinner me alleen van Aardrijkskunde dat het klimaat over een periode van minimaal 25 jaar geldt en dat wij in Nederland een zeeklimaat hebben. Er is me meer bijgebleven van de zeer citeerbare en soms bizarre uitspraken van onze leraar, de onnavolgbare heer Van A., die ooit een klasgenootje in een helgele trui toebeet: “geel is de kleur van de haat” en steevast zijn Postbank rekeningnummer opgaf als een goed doel, met de mededeling dat dit nummer hetzelfde was als het aantal slachtoffers bij de Watersnoodramp van 1953. Maar zijn meest controversiële uitlating was, is en blijft: “als je je niet kunt concentreren, dan ga je maar naar een concentratiekamp”. Maar dit geheel terzijde.

Als fervent lezer van alles wat los en vast zit, heb ik me een beetje verdiept in de klimaatdiscussie. Mijn aangeboren afkeer van elk fanatisme maakt me echter een beetje huiverig voor het gedram waarmee de klimaatverandering de nietsvermoedende burger opgedrongen wordt. En sceptici de mond wordt gesnoerd. Is dit een gezonde discussie en een inhoudelijk debat? Laatst riep een DJ op de radio mensen op te reageren op de vraag: “wat merkt u van de klimaatverandering?” Als wetenschappers al sjoemelen met hun data om gunstiger uitkomsten te geven, hoe moeten gewone mensen dan iets merken? “Ja, uhm, vorig jaar om deze tijd ging ik altijd met jas naar buiten. Nu is een stuk warmer.” De stompzinnigheid druipt er vanaf.

Is het allemaal zo erg en rampzalig als het wordt voorgesteld? Ik weet het niet. Wat ik wel weet, is dat toen ik klein was, De Bom zou vallen, om met ‘Doe Maar’ te spreken. Twee machtsblokken konden zomaar hun capaciteit tot nucleaire vernietiging inzetten. Greenpeace is bijvoorbeeld ontstaan uit protesten tegen Amerikaanse atoomproeven. De Bom viel uiteindelijk niet. Toen ik iets minder klein was, werd zure regen ineens een gevaar. Hoor je nu niks meer over. Misschien omdat de Duitse deskundige die de hele hype startte, in 1995 toegaf dat hij zich vergist had over de catastrofale schade die zure regen zou gaan aanrichten.
Toen ik nog jong was, werd het gat in de ozonlaag ineens een bedreiging. Maar sinds de CFK’s uit de spuitbussen zijn (en er wellicht sowieso minder haarlak gespoten wordt dan in de big hair periode van jaren ’80 en de belachelijke kuifjes van begin jaren ’90) gaat het stukken beter met de ozonlaag. Ook herinner ik me nog El Niño of La Niña en dat ze heel gevaarlijk waren. Iemand laatst nog over El Niño gehoord? Zie ik een patroon dat er niet is?

Uiteraard is het goed om zuinig op ons milieu te zijn, maar de morele superioriteit van de klimaatgoeroes stuit mij gewoonweg tegen de borst en maakt me instinctief achterdochtig. Is het toepasselijk dat de klimaatconferentie juist in Kopenhagen wordt gehouden omdat sprookjesschrijver Hans Christian Andersen er immers begraven ligt? Natuurlijk luister ik naar de argumenten dat de uitgelekte e-mails van de universiteit van East-Anglia niet toevallig nu zijn uitgelekt en de suggesties dat belanghebbenden in de olie industrie hier mogelijk achter zitten. Net zo zeer als ik daar tegelijk bij bedenk dat al die ongetwijfeld goedbedoelende onderzoekers zelf ook een belang hebben om de klimaatverandering zo angstwekkend mogelijk voor te stellen. Zenuwachtige regeringen gaan dan meer geld in hun onderzoek stoppen. Zo werkt het dan ook wel weer. Objectieve wetenschap bestaat ook niet.

Maar wat me nog het meest naar een sceptische houding doet overhellen, is de afwezigheid van Al Gore. De slechtste verliezer ooit (hoe treurig is het om jezelf nog jarenlang te introduceren als de man die eigenlijk President van de VS had moeten zijn?) had een nieuw levensdoel gevonden en werd een zelfbenoemde klimaatgoeroe. Maar als hij zo overtuigd is van zijn gelijk, met zijn Oscar en Nobelprijs op zak, waarom is hij dan niet in Kopenhagen? Een fout in zijn agenda.
Het is om van je stoel te vallen. Ik zie onmiddellijk voor me dat Gore met het puntje van zijn tong uit zijn mond de verkeerde week in zijn agenda heeft zitten schrijven. Of dat hij per ongeluk een oude agendaatje van 2008 heeft gebruikt. Die man moet dan toch de slechtste secretaresse ooit hebben? Het gerucht is dat hij niet wil komen vanwege “Climategate”, dat wil zeggen die uitgelekte e-mails. Dat is toch een zwaktebod? Je staat toch voor je verhaal? Ook als je kritische vragen krijgt. Als het klimaat even ongunstig is, blijf je toch niet weg? Tenzij ik het ontzettend mis heb en zijn oude oma in Tennessee op sterven ligt, vind ik Al Gore een nog grote faler dan hij al was. En dan word ik heel sceptisch over wat hij dan wel te zeggen had toen er niemand kritiek had.