Een collega wees mij erop dat ik geen ‘eet smakelijk’ moet zeggen. Volgens hem was dat ‘not done’.
Ik, me van geen kwaad bewust, vroeg door. Hij vertelde dat in de betere kringen 'men' dit niet zei.
Na wat googelen wist ik meer. Beatrijs Ritsema wist het me uit te leggen:
“Elkaar ‘smakelijk eten’ toewensen gold in hogere kringen als een faux pas, omdat deze aansporing als het ware ruimte openhield voor de mogelijkheid dat het eten ook níet smakelijk zou kunnen zijn.”
Ojee, nooit geweten dus. Maar wat wil je ook, opgegroeid in het treurige Zoetermeer, geen gymnasium gedaan, geen adellijke vrienden.
Iets verder in het stukje zag ik dat het echt nooit meer goed zou komen met mij, ik zal voor altijd door de mand vallen in goed gezelschap want Beatrijs schrijft ook:
“Omdat veel mensen in hun jeugd erin gedramd hebben gekregen dat je nooit ‘smakelijk eten’ mag zeggen, is de uitdrukking als een verkliklichtje gaan werken. Woorden als ‘gozer’ (in plaats van ‘vent’) of ‘gebakje’ (in plaats van ‘taartje’) of ‘zeer doen’ (in plaats van ‘pijn doen’) hebben dezelfde attentiewaarde. De goede verstaander, wat dat ook moge zijn, meent dan met iemand van lagere komaf te maken te hebben.”
De angst sloeg mij om het hart na deze zin. Ik sta al bekend als flapuit, als iemand die geen blad voor de mond neemt, maar nu bleek ik gewoon en ordinaire flapuit. Iedereen weet allang dat ik niet weet hoe het heurt. Ergens in de verte wist ik nog, van een ex-vriendje uit een ver verleden, dat je het altijd over de ijskast moest hebben en nooit over de koelkast, maar verder dan dat was ik nooit gekomen.
In paniek ben ik door gaan vragen, bij mijn nette collega’s, bij mijn nette vrienden, bij Caar en inmiddels heb ik een lijstje, een lijstje met do’s en don’ts.
Do/don't
worteltjes/peentjes
stoep/trottoir
wc/toilet
bruiloft/trouwerij
taartje/gebakje
patat/friet
broek/pantalon
vent/gozer
ijskast/koelkast
pijn doen/zeer doen
Het erge is, ik raak nu al helemaal in de war, ik weet zeker dat ik dit structureel verkeerd ga doen. Net als dat ik bij de verkeerde gelegenheden de verkeerde dingen zeg, mijn jas zelf ga ophangen als daar iemand voor staat en zelf deuren op doe als iemand anders dat wil doen. Ik ben gedoemd voor altijd een meisje uit Z te blijven dat niet weet hoe het heurt.
Oeh, dan ben ik ook ordinair! Nooit geweten! Ik zeg ook gewoon 'friet', 'koelkast', 'toilet' en 'gebakje'... IJskast doet mij trouwens denken aan een vriezer - of moet ik dan weer 'diepvries' zeggen? Aaargh!
BeantwoordenVerwijderenWellicht een aardig idee om te kijken naar het programma van Jord Kelder: 'Hoe heurt het eigenlijk'. Vermakelijk en je pikt er altijd iets van mee.
BeantwoordenVerwijderenOverigens: in een goed restaurant zal de ober nooit vragen of het gesmaakt heeft. Ook daar gaat men ervan uit dat er kwaliteit geleverd is.
Mag je iemand dan wel 'smakelijk eten' wensen op een plek waar je inderdaad twijfelt aan de kwaliteit van het voedsel? Zoals in de snackbar?
BeantwoordenVerwijderenEn wat zegt het over je afkomst als je de 'don'ts' uitspreekt op zijn Frans? 'Trotwaer' 'twoealet' 'pantalò'
BeantwoordenVerwijderenDan heb je spraakles van Bram Moskovics gehad.
BeantwoordenVerwijderen