1989

Op nu.nl las ik het bericht dat de familie van oud-dictator Nicolae Ceausescu van Roemenië het lichaam van hem en zijn vrouw Elena laat opgraven voor een DNA-test. In mijn hoofd drukte iets of iemand op rewind en vervolgens op play. Het was weer 1989. Ik was 11 jaar oud. De tv stond aan, onze oude Philips, zo'n bruine met ronde beeldbuis.

Een pantservoertuig stopt, het deurtje gaat open. Een militair helpt een oude man naar buiten, head first, heel onhandig allemaal. Ik word er giechelig van. Zijn bontmuts is over zijn ogen gezakt. In een leeg café zitten Nicolae en Elena Ceausescu aan een formica keukentafel. Het echtpaar draagt jassen en mutsen. Nicolae slaat met zijn hand op tafel, hij schreeuwt en er vliegen wat vlokken spuug uit zijn mond. "Moet je nou zien," zegt mama, "nog steeds een tiran, vreselijk zo iemand, hij mag nu toch zeker wel inbinden!" Ik begrijp niet alles, maar wel dat de spugende man met de bontmuts gemeen is en zijn vrouw ook en dat het er nu om gaat dat hij gestraft moet worden. Dat gebeurt ook. Goed zo.

Het jaar 1989 heeft op mijn jeugdige ik een onuitwisbare indruk achtergelaten. Het was het jaar dat ik naar de hoogste klas van de lagere school ging, maar daar weet ik niet zo veel meer van, behalve dan dat ik niet meeging op kamp. Wel weet ik dus nog heel goed dat Nicolae Ceausescu en zijn vrouw werden verhoord en geëxecuteerd. Maar er was nog veel meer. 1989 was een jaar met veel wereldveranderende gebeurtenissen. Kijk maar even mee:

In Polen wordt de arbeidersvereniging Solidarnosc gelegaliseerd en deze wint later dat jaar de verkiezingen. In dit verband de bekende namen Jaruzelski (toenmalig president van Polen, en door mij omgevormd tot lekkere meezinger in de vorm van 'Jaruzelski, Jaruzelski, Wie was dat ook al weer?' van Hans Teeuwen) en Lech Walesa, de vakbondsleider met walrussnor en latere president van Polen.

Seriemoordenaar Ted Bundy krijgt de electrische stoel. Twintig jaar later weten we nog steeds wie Ted Bundy is. Toch? Kom, ik help even: De moordenaar van een stuk of 30 vrouwen in Washington State, Utah, Colorado en Florida, met name studenten, tussen 1974 en 1978. Een gemiddelde van 1 moord per maand, vier jaar lang, maar er zijn speculaties dat het er meer waren.

De Iraanse leider Ajatolla Khomeini roept moslims op om Salman Rushdi ter vermoorden naar aan leiding van diens boek The Satanic Verses. Er wordt een prijs van drie miljoen dollar op zijn hoofd gezet.

De studentenprotesten in Beijing op het Plein van de Hemelse Vrede. De bekende beelden van de eenzame man die weigert te wijken voor een tank van het Chinese leger. Het protest was het gevolg van een herdenkingsbijeenkomst vanwege de dood van vredesactivist Hu Yaobang. Naar schatting zijn tijdens de protesten zo'n drieduizend activisten gedood.

De SLM-ramp: Op het Surinaams vliegveld Zanderij stort een vliegtuig van de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij neer, 187 inzittenden komen om het leven, waaronder een grote groep Surinaams-Nederlandse voetballers van het Kleurrijk Elftal.

George Bush wordt de 41e president van de VS; de oprichting van GroenLinks; de eerste voorbodes van oorlog in Kosovo; Rain Man wint de Oscar voor beste film; Hongarije wordt onafhankelijk en opent haar grenzen, evenals Bulgarije; de eeste aflevering van Seinfeld; de introductie van de Game Boy; de Dow-Jones-index crasht; president De Klerk van Zuid-Afrika schaft de wet op Apartheid af; de fluwelen revolutie in Praag; de mislukte militaire coupe tegen het presidentschap van Corazon Aquino op de Filippijnen.

Het meest bekend is natuurlijk de val van het communistische regime in Oost-Duitsland, 'de val van de muur'. Alles bij elkaar een zeer opvallend jaar, en wij maar denken dat er nu wereldschokkende gebeurtenissen plaatsvinden. Nee, dan 1989, en ik heb het allemaal meegemaakt, voor de tv in Z en met het commentaar van mijn ouders. Je zou er bijna nostalgisch van worden.